يكي از مهارت‌هاي مهم زندگي، مهارت «نه» گفتن است. هر انساني مي‌تواند با آموختن و گسترش آن به مرور زمان به‌راحتي به ديگران پاسخ منفي بدهد. كسي كه اين مهارت را مي‌آموزد به‌راحتي مي‌تواند كارهايي را كه دوست ندارد رد كند و بسيار مؤدبانه در مقابل خواسته‌هاي غير منطقي اطرافيان، پاسخ منفي داده و از استرس، نگراني وخشم ناشي از پذيرش اجباري درخواست‌هاي اطرافيان در امان بماند.

خودخواهی چیست؟

همگی خوب یادمان هست که از دوران کودکی همه به ما می گفتند خودخواهی خیلی بد است و خدا آدمی که خودخواه باشد را اصلا دوست ندارد.

این حرف را از بزرگان فامیل مثل پدربزرگ ها و مادر بزرگ ها شنیده ایم تا پدر و مادرها و معلمان و حتی سایر اطرافیان.

در کتاب های درسی هم بود.

اما هیچکدام از این افراد هیچوقت برای ما درست تعریف نکردند که خودخواهی واقعا چیست و چرا تا این اندازه راجع به آن بد می گویند.

شاید موارد زیادی باشد که ما را در کودکی و نوجوانی از آنها منع یا به سمت آنها تشویق کرده باشند. اما کمتر به ما توضیح دادند که چرا آن مسئله ای که در موردش ما را نصیحت می کنند خوب است یا بد.

خب بعضی ها استدلال شان این بود که الآن کوچک هستید و هر وقت بزرگ شدید خودتان می فهمید.غافل از اینکه وقتی بزرگ شدیم دیگر دنبالش نخواهیم رفت.چون ما معمولا طوری تربیت می شویم که به دنبال چراها نمی گردیم.البته علتش واضح و مشخص است.چون ما یاد نگرفیتم راجع به مسائل پیرامون مان فکر کنیم. “آخه فکر کردن کمی زحمت دارد”

از بحث اصلی خارج نشویم.امروز می خواهم راجع این بنویسم که اصلا خودخواهی چی هست و آیا واقعا خودخواه بودن چیز بدیست یا نه؟

تعریف درست خودخواهی

در فرهنگ ما از خودخواهی به عنوان یک صفت مطلقا منفی و نامطلوب یاد شده که اغلب موجب برداشت غلط و کج فهمی می شود. و از آنجا که در روانشناسی و اخلاق تعریف مشخص و قطعی برای آن ارائه نشده نیاز به بررسی بیشتر برای درک معنی آن است.

۱. اگر معنی خودخواهی را مترادف با ” نارسیسم” یا ” خود شیفتگی” یا ” خودمحوری” و یا ” خودبینی” بدانیم که در آن شخص فقط دنیای درون و خواسته های خودش را درست و بر حق می داند یا به عبارت دیگر چشم و گوشش بر همه چیز کور و کر است به جز علایق خودش، آنگاه این یک صفت منفی و خطرناک است و به درجات مختلف در کودکان، افراد عصبی، دیکتاتورها،جنایتکاران و دیوانگان دیده شده است.

در فهرست مهارتهای کلیدی، برخی از مهارتهایی که می‌توانند در برنامه توسعه فردی شما جا داشته باشند را فهرست کرده‌ایم.

در اینجا قصد داریم مهارت Planning یا برنامه ریزی را مورد بحث قرار دهیم.

یکی از ویژگی‌های مهارت برنامه ریزی در مقایسه با سایر مهارتهای کلیدی این است که بسیاری از ما بر این باور هستیم که این مهارت را – حداقل در حد تعریف آن – به خوبی می‌شناسیم.

این در حالی است که برنامه ریزی هم مانند بسیاری از مهارت‌های دیگر، دارای جزئیات و ظرافت‌هایی است که ممکن است از چشم ما پنهان بمانند.

در اینجا، توضیحات مختصری در مورد مهارت برنامه ریزی ارائه می‌شود و شما می‌توانید بر اساس آن، در مورد اهمیت و اولویت این مهارت در سبد مهارتهای خود قضاوت کنید.

از آنجا که بسیاری از نوجوانان درباره فکر کردن به آینده و تعیین اهداف مشکل دارند بر آن شدیم تا با کمک تمریناتی ساده، به شما جهت برنامه ریزی برای آینده کمک کنیم.

ابتدای بحث رو با حدیثی از امام علی علیه السلام شروع می کنیم.

ایشان فرمودند: "عدم عاقبت اندیشی، آفت زندگی است".

انسان ها و رخدادهای اطرافشان در سه بعد گذشته، حال و آینده بررسی می شوند. آینده انسان قابل دسترسی نیست؛ امّا می توان با بررسی گذشته و تلفیق آن با زمان حال، نمای کوچکی از آینده را پیش خود ترسیم کرد.

به طور کلی آینده نگری و تدبیر، لازمه مدیریت انسان در امور فردی و اجتماعی است و بدون آن در زندگی کامیاب و موفق نخواهد شد، زیرا آدمی در طول زندگی به ویژه در نوجوانی و جوانی همواره با مسائلی مواجه است که نیاز به اندیشه، تدبر و پایان نگری دارد؛ مانند انتخاب دوست، انتخاب رشته تحصیلی، انتخاب شغل، انتخاب همسر، انتخاب محل سکونت و ده ها مسئله دیگر که هر یک برای نوجوانان و جوانان یک امر حیاتی و سرنوشت ساز است.

*البته نباید آینده نگری را با ترس از آینده اشتباه گرفت، زیرا ترس بی جا از آینده، مایه نگرانی و رکود است؛ اما آینده نگری پذیرفتن واقعیت ها و برنامه ریزی برای موفقیت است.

مهارت تفکر نقاد: این مهارت عبارت است از توانایی تحلیل عینی اطلاعات موجود با توجه به تجارب شخصی و بررسی صحت یا سقم چیزی با دلیل و مدرک و استدلال و سپس پذیرفتن یا رد کردن آن.

...